Εκδόθηκαν από τον ΕΦΚΑ οι αναλυτικές οδηγίες για την εκκαθάριση των εισφορών από το 2020 και εφεξής για απασχολούμενους με τίτλους κτήσης.
Ειδικότερα, εισφορές που δεν θα ξεπερνούν τα 205 ευρώ τον μήνα για κάθε μία από τις αποδείξεις δαπάνης που έχουν λάβει, από το 2020 και εφεξής, θα κληθούν να πληρώσουν στον ΕΦΚΑ το αμέσως επόμενο διάστημα, άτομα που απασχολήθηκαν σε κάποιες επιχειρήσεις περιστασιακά, χωρίς να έχουν υποχρέωση έναρξης εργασιών στην εφορία.
Πρόκειται για όσους αμείφθηκαν αλλά και γι' αυτούς που θα αμειφθούν στο εξής με τους λεγόμενους τίτλους κτήσης, για εργασίες περιστασιακές και ποσά που ετησίως δεν μπορούν να ξεπεράσουν τις 10.000 ευρώ. Ο ΕΦΚΑ εξέδωσε οδηγίες-εγκύκλιο και πλέον ανοίγει ο δρόμος για την αναμενόμενη εκκαθάριση των εισφορών.
Η εγκύκλιος αφορά παραστατικά που εκδόθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, εκτιμάται ότι με τίτλους κτήσης απασχολούνται και αμείβονται περίπου 10.000 άτομα. Από τον ΕΦΚΑ, δε, έχουν ξεκαθαρίσει ότι οι εισφορές για τα παρελθόντα έτη, αρχής γενομένης από το 2020, θα καταβληθούν σε δόσεις, ίσως και περισσότερες των 8, που αρχικά είχε αναφερθεί από στελέχη του Φορέα.
Πώς δηλώνονται οι εισφορές
Η εγκύκλιος ορίζει ότι οι εισφορές θα πρέπει να δηλώνονται στον ΕΦΚΑ μέσω Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων Κοινών Επιχειρήσεων, μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου της έκδοσης του Παραστατικού Παρεχόμενων Υπηρεσιών (Π.Π.Υ.) του μήνα και να καταβάλλονται μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα του επομένου της δήλωσης μήνα αναφοράς. Η αρχή θα γίνει από τον Οκτώβριο του 2022, για παραστατικά με ημερομηνία Σεπτεμβρίου.
Στο πεδίο εφαρμογής της δεν εντάσσονται τα πρόσωπα που υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ ως μισθωτοί, απασχολούμενοι με σύμβαση ορισμένου ή αορίστου χρόνου με πλήρη, μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, οι απασχολούμενοι στον χώρο του θεάματος - ακροάματος, όσοι αμείβονται και ασφαλίζονται με εργόσημο, όσοι απασχολούνται σε οικοδομοτεχνικές εργασίες και όσοι παρέχουν υπηρεσίες προς ψηφιακές πλατφόρμες.
Σε ό,τι αφορά την καταβολή εισφορών, η εγκύκλιος ορίζει ότι οι περιστασιακά εργαζόμενοι υπόκεινται σε εισφορές για κύρια σύνταξη 13,33% και 6,95% για υγειονομική περίθαλψη. Η παρακρατούμενη εισφορά δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας ανά περίπτωση, δηλαδή 155 ευρώ για κύρια σύνταξη και 50 ευρώ για υγειονομική περίθαλψη.
Ο χρόνος ασφάλισης όσων πληρώνονται με τίτλο κτήσης λογίζεται ως χρόνος μη μισθωτών ασφαλισμένων και δεν πρέπει να υπερβαίνει τον ένα μήνα ανά παραστατικό.
Αναλυτικά η εγκύκλιος ορίζει τα εξής:
Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων εμπίπτουν τα φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες) για τα οποία, σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, εκδίδεται Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών (Π.Π.Υ.) ως παραστατικό αμοιβής τους για πώληση προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών που ασκείται ως ευκαιριακή και παρεπόμενη δραστηριότητα, εφόσον οι συναλλαγές αυτές στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν το ποσό των 10.000 ευρώ ετησίως και δεν έχουν υποχρέωση έναρξης εργασιών στη Δ.Ο.Υ. για τη δραστηριότητά τους αυτή, ανεξάρτητα εάν για τα πρόσωπα αυτά προκύπτει υποχρεωτική ασφάλιση στον e-Ε.Φ.Κ.Α. λόγω άσκησης άλλης επαγγελματικής δραστηριότητας ή ιδιότητας, μη συναφούς προς τις αμειβόμενες με Π.Π.Υ. υπηρεσίες.
Από την υποχρέωση ασφάλισης και καταβολής εισφορών εξαιρούνται από 01.09.2021 τα πρόσωπα για τα οποία εκδίδεται Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών για τα κάτωθι:
α) Έσοδα από πνευματικά ή συγγενικά δικαιώματα επί έργων.
β) Έσοδα από παραχώρηση δικαιώματος εκμετάλλευσης διπλώματος ευρεσιτεχνίας.
γ) Αμοιβές από συμπτωματική πώληση προσωπικών περιουσιακών στοιχείων, που δεν συνιστούν εμπορική δραστηριότητα.
Εισφορές
Τα πρόσωπα που αμείβονται με ΠΠΥ καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές στον e-Ε.Φ.Κ.Α. για κύρια σύνταξη και για υγειονομική περίθαλψη (παροχές σε είδος και σε χρήμα).
Προσοχή. Μόνο σε περίπτωση παράλληλης ασφάλισης για υγειονομική περίθαλψη σε μη εντασσόμενο στον e-Ε.Φ.Κ.Α. φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό ισχύει η εξαίρεση από την ασφάλιση του κλάδου υγείας του e-Ε.Φ.Κ.Α.
Τα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών, ανά κλάδο, έχουν ως εξής:
για κύρια σύνταξη: 13,33%
για υγειονομική περίθαλψη: 6,95%, το οποίο αναλύεται ως εξής:
- παροχές σε είδος: 6,45%
- παροχές σε χρήμα: 0,50%
Όμως, η παρακρατούμενη εισφορά δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας των ελεύθερων επαγγελματιών, ήτοι 155 ευρώ, ανά ΠΠΥ.
Οι ανωτέρω εισφορές υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού, όπως αυτή προκύπτει μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου και άλλων τυχόν επιβαρύνσεων.
Οι εισφορές των προσώπων που αμείβονται με τίτλο κτήσης βαρύνουν τους ίδιους στο σύνολό τους, ενώ παρακρατούνται και αποδίδονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α. από τον εκάστοτε υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών (εκδότη του Π.Π.Υ.)
Παράδειγμα
Πρόσωπο που αμείβεται με Π.Π.Υ. (τίτλο κτήσης) διενεργεί έρευνα για Εταιρεία Στατιστικών Μελετών με ακαθάριστη αμοιβή 10,00€ ανά ερωτηματολόγιο.
Στη διάρκεια ενός μήνα συμπλήρωσε 130 ερωτηματολόγια και το συνολικό ύψος της μηνιαίας αμοιβής ανέρχεται σε 1.300,00€ (130 ερωτ. x 10,00€ = 1.300,00€)
Οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού, δηλαδή επί της καθαρής μηνιαίας αμοιβής, η οποία προκύπτει μετά την αφαίρεση του φόρου (20%) και του χαρτοσήμου (3,60%).
Η καθαρή αξία είναι 1.300,00€ - (1.300,00€ x 23,60%) ήτοι 1.300,00€ - 306,80€ = 993,20€.
Οι ασφαλιστικές εισφορές διαμορφώνονται :
α) Εισφορές για κύρια σύνταξη: 993,20€ x 13,33% = 132,39€, η οποία δεν υπερβαίνει το ποσό των 155,00€, που αντιστοιχεί στις εισφορές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας για κλάδο κύριας σύνταξης.
β) Εισφορές για υγειονομική περίθαλψη: 993,20€ x 6,95% = 69,03€, η οποία υπερβαίνει το ποσό των 55,00€, που αντιστοιχεί στις εισφορές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας για κλάδο υγειονομικής περίθαλψης, συνεπώς πρέπει να περιοριστούν στο ποσό εισφορών της 1ης ασφαλιστικής του κλάδου.
Άρα, για το εν λόγω πρόσωπο οι εισφορές που πρέπει να παρακρατηθούν είναι 132,39€ για κύρια σύνταξη και 55,00€ για υγειονομική περίθαλψη. Σύνολο: 187,39€.
Χρόνος Ασφάλισης
Ο χρόνος ασφάλισης των ανωτέρω προσώπων λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης μη μισθωτών (π. Ο.Α.Ε.Ε.) και αξιοποιείται βάσει των διατάξεων του π. Ο.Α.Α.Ε.
Για τον προσδιορισμό του χρόνου λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
- Ο χρόνος ασφάλισης δεν μπορεί να υπερβαίνει τον 1 πλήρη μήνα ανά παραστατικό. Ως πλήρης μήνας λογίζονται 25 ημέρες ασφάλισης, ανά μισθολογική περίοδο, όπως αυτές προκύπτουν μέσω του υπολογισμού, ανεξάρτητα της διάρκειας της ημερήσιας απασχόλησης.
Μικρότερα του μήνα διαστήματα ασφάλισης (ημέρες ασφάλισης) εκλαμβάνονται ως υποδιαιρέσεις του πλήρους μήνα.
Ο χρόνος ασφάλισης καθορίζεται για κάθε παραστατικό που εκδίδεται. Δηλαδή, σε περίπτωση που για την ίδια μισθολογική περίοδο (ημερολογιακός μήνας - μήνας αναφοράς Α.Π.Δ.) εκδίδονται για τον ίδιο ασφαλισμένο περισσότερα του ενός Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών, από διαφορετικό υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών, τα ανωτέρω εφαρμόζονται, αυτοτελώς, για κάθε εκδιδόμενο παραστατικό.
Σε περίπτωση που για την ίδια μισθολογική περίοδο εκδίδονται από τον ίδιο υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών περισσότερα του ενός παραστατικά, εισφορές υπολογίζονται, ανά παραστατικό και συνολικά, μέχρι του ύψους της μηνιαίας εισφοράς κύριας σύνταξης της 6ης ασφαλιστικής κατηγορίας (500 €) και επιπλέον μέχρι της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για υγειονομική περίθαλψη (σε χρήμα και σε είδος) της ίδιας ασφαλιστικής κατηγορίας (6ης), ήτοι (66 €) και συνολικά 566 ευρώ.
Ως ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης των εν λόγω προσώπων λαμβάνεται η πρώτη ημέρα του μήνα που εκδίδεται το Π.Π.Υ.
Παράδειγμα 1ο
Την 13.10.2022 εκδίδεται Π.Π.Υ. με καθαρή αξία παραστατικού, μετά την αφαίρεση του αναλογούντα φόρου και του χαρτοσήμου 1.843,00€.
Η εισφορά για κύρια σύνταξη είναι 1.843,00€ x 13,33% = 245,68€, ποσό που υπερβαίνει την 1η ασφαλιστική κατηγορία για κύρια σύνταξη, συνεπώς θα παρακρατηθούν 155,00€.
Αντίστοιχα, η εισφορά για υγειονομική περίθαλψη είναι 1.843,00€ Χ 6,95% = 128,09€, ποσό που υπερβαίνει την 1η ασφαλιστική κατηγορία για υγειονομική περίθαλψη, συνεπώς θα παρακρατηθούν 55,00€.
Ο χρόνος ασφάλισης είναι 155,00€/155 = 1 μήνας (25 μέρες)
Ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης είναι η 01.10.2022 και ημερομηνία λήξης η 31.10.2022.
Παράδειγμα 2ο
Την 13.10.2022 εκδίδεται Π.Π.Υ. με καθαρή αξία παραστατικού, μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου και του χαρτοσήμου 743,00€.
Η εισφορά για κύρια σύνταξη είναι 743,00€ x 13,33% = 99,05€, ποσό που δεν υπερβαίνει την 1η ασφαλιστική κατηγορία για κύρια σύνταξη, οπότε προκύπτει ως το παρακρατηθέν ποσό εισφοράς για το κλάδο.
Αντίστοιχα, η εισφορά για υγειονομική περίθαλψη είναι 743,00€ Χ 6,95% = 51,64€, ποσό που δεν υπερβαίνει την 1η ασφαλιστική κατηγορία για υγειονομική περίθαλψη.
Ο χρόνος ασφάλισης προκύπτει ως το αποτέλεσμα της σχέσης: 99,05 Χ 25 = 2.476,25/δια 155 = 15,98, οπότε στρογγυλοποιούνται σε 16 ημέρες ασφάλισης.
Ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης είναι η 01.10.2022 και ημερομηνία λήξης η 16.10.2022.
Απογραφή
Τα πρόσωπα που πρόκειται να αμειφθούν με τίτλο κτήσης υποχρεούνται να απογραφούν στο Ενιαίο Μητρώο e-Ε.Φ.Κ.Α. με την ιδιότητα του «Αμειβόμενου με παραστατικό παρεχόμενων υπηρεσιών», ανεξάρτητα εάν έχουν ήδη απογραφεί ή όχι για άλλη δραστηριότητα - απασχόληση. Αρμόδια υπηρεσία για την απογραφή είναι η Τοπική Διεύθυνση του τόπου κατοικίας του ασφαλισμένου. Ευνόητο είναι ότι όσοι έχουν απογραφεί ήδη με την ιδιότητα αυτή, δεν υποχρεούνται σε εκ νέου απογραφή ενόψει των νέων διατάξεων.
Για την απογραφή απαιτείται η υποβολή αντιγράφου σύμβασης ή, στις περιπτώσεις προφορικής συμφωνίας, Υπεύθυνη Δήλωση με την οποία δηλώνεται η πρόθεση παροχής υπηρεσιών αμειβόμενου με Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών. Η διαδικασία της απογραφής διενεργείται άπαξ και ο ασφαλισμένος παραλαμβάνει τη σχετική βεβαίωση που εκδίδεται μέσω της Web εφαρμογής του Ενιαίου Μητρώου e-Ε.Φ.Κ.Α.
Ο αμειβόμενος παραδίδει αντίγραφο της βεβαίωσης απογραφής στον εκδότη/ες του παραστατικού/ών για να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες, όπως περιγράφονται στη συνέχεια.
