Σε συνέχεια των ανακοινώσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την υλοποίηση του ΕΡΓΑΝΗ II και την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, το υπουργείο έδωσε διευκρινίσεις σε μορφή ερωτήσεων – απαντήσεων.
1. Τι είναι το ΕΡΓΑΝΗ II και πώς συνδέεται με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας;
Το ΕΡΓΑΝΗ II είναι ένα πληροφορικό σύστημα καταγραφής της πραγματικότητας στην αγορά εργασίας. Είναι μετεξέλιξη και αναβάθμιση του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ I που λειτουργεί εδώ και ορισμένα χρόνια, βοηθώντας να μπουν τα πράγματα σε κάποια τάξη και να μπορεί το υπουργείο Εργασίας να έχει πολλά στοιχεία στη διάθεσή του για τη χάραξη πολιτικής και αποτελεσματικότερους ελέγχους. Το ΕΡΓΑΝΗ II θα είναι σαν μια αξονική τομογραφία της αγοράς εργασίας αποτελώντας τη βάση για τη λειτουργία της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας. Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας θα είναι ένα εργαλείο απόδειξης της προσέλευσης και της αποχώρησης του εργαζομένου από τη δουλειά του αποτελώντας εγγύηση για το σεβασμό του ωραρίου του.
Η πρώτη φάση εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας αφορά τις τράπεζες και τα σούπερ μάρκετ που απασχολούν πάνω από 250 εργαζόμενους. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα πρέπει στο διάστημα 1 - 30 Ιουνίου να ολοκληρώσουν την απογραφή την εργαζόμενων τους στο ΕΡΓΑΝΗ II και να καταγράψουν τα στοιχεία εργασιακής σχέσης και ωραρίου απασχόλησης των εργαζομένων τους (ώρες εργασίας ανά εβδομάδα, 5θήμερη ή 6ήμερη εργασία, σταθερό ή μεταβαλλόμενο ωράριο κλπ.) Στους ίδιους κλάδους θα εφαρμοστεί από 1ης Ιουλίου η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας. Η απογραφή των εργαζόμενων (στοιχείων εργασιακής σχέσης και ωραρίου απασχόλησης) για τους λοιπούς κλάδους της οικονομίας θα γίνει στο διάστημα από 1.10.2022 έως 31.11.2022.
2. Τι αλλάζει σε σχέση με το υπάρχον σύστημα ΕΡΓΑΝΗ;
Το ΕΡΓΑΝΗ II οδηγεί σε ριζική αναβάθμιση των δυνατοτήτων καταγραφής του προγραμματισμού καθώς και του πραγματικού χρόνου εργασίας, συνεπώς και των δυνατοτήτων ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές. Συγκεκριμένα: ο προγραμματισμός της εργασίας και οι πληροφορίες για τις πραγματικές ώρες έναρξης – λήξης της εργασίας θα εισάγονται ψηφιακά και θα είναι διαθέσιμα στους εργαζόμενους μέσω της εφαρμογής myErgani mobile app και σε μορφή ημερολογίου. Σήμερα υποβάλλεται αδόμητο κείμενο και επισυναπτόμενα αρχεία με περιορισμένη δυνατότητα ενημέρωσης των εργαζομένων, οι οποίοι έχουν μόνο τη δυνατότητα να δουν εκ των υστέρων τις δηλώσεις του εργοδότη. Επίσης με το ΕΡΓΑΝΗ II θα καταγράφονται για πρώτη φορά όλοι οι τύποι άδειας (σήμερα δηλώνεται εκ των υστέρων μόνο η κανονική άδεια). Πάνω απ’ όλα με την Ψηφιακή Κάρτα θα καταγράφεται για πρώτη φορά ο πραγματικός χρόνος εργασίας, αναβαθμίζοντας τις δυνατότητες ελέγχου και τήρησης του ωραρίου εργασίας.
3. Πώς διασφαλίζεται με την Ψηφιακή Κάρτα η τήρηση του ωραρίου, η πληρωμή των υπερωριών και η αντιμετώπιση της υποδηλωμένης / αδήλωτης εργασίας;
Η Ψηφιακή Κάρτα εισάγει δύο σημαντικές δικλείδες ασφαλείας που διευκολύνουν τους ελέγχους και τους καθιστούν αυτόματους και αντικειμενικούς, που είναι οι εξής:
α. Η έναρξη της εργασίας θα γνωστοποιείται αυτόματα στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ II. Το ίδιο και η λήξη.
β. Ο ελεγκτής θα γνωρίζει πριν επισκεφθεί έναν χώρο εργασίας ποιοι εργαζόμενοι πρέπει να βρίσκονται εκεί.
Εργαζόμενοι που βρίσκονται στο χώρο εργασίας ενώ έχει γνωστοποιηθεί η αποχώρησή τους ή δεν έχει δηλωθεί η έλευσή τους θα εντοπίζονται άμεσα και εύκολα από τους ελεγκτές. Έτσι θα αντιμετωπιστεί π.χ. το φαινόμενο ένας εργαζόμενος να έχει δηλωθεί για 4ωρο ενώ δουλεύει 8ωρο. Μπαίνουν οι βάσεις για να τερματιστεί αυτό το απαράδεκτο φαινόμενο.
Επιπλέον, οι εργαζόμενοι θα μπορούν να αξιοποιούν τις καταγραφές της ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, για να αποδεικνύουν την απασχόλησή τους και στα Δικαστήρια. Θα έχουν μάλιστα και το δικαίωμα να εκδίδουν διαταγή πληρωμής με βάση τα στοιχεία της ψηφιακής κάρτας εργασίας, αφού αυτή θα παρέχει πλήρη απόδειξη για τον χρόνο που πραγματικά απασχολήθηκαν.
4. Γιατί δεν εφαρμόζεται η Ψηφιακή Κάρτα τώρα σε όλους τους κλάδους της οικονομίας;
Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας αποτελεί εμβληματική μεταρρύθμιση μεγάλης σημασίας, που αφορά εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Είναι προφανές ότι παρεμβάσεις τέτοιας κλίμακας πρέπει να δοκιμαστούν στην πράξη πριν επεκταθούν σε γενική εφαρμογή, ενώ κάθε κλάδος έχει τις ιδιαιτερότητές του. Η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας ξεκινά από μεγάλες επιχειρήσεις και από κλάδους της αγοράς που ήδη χρησιμοποιούν συστήματα ωρομέτρησης για τους εργαζόμενους, συνήθως ηλεκτρονικά. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν τη δυνατότητα εύκολης και άμεσης διασύνδεσης των συστημάτων τους με το ΕΡΓΑΝΗ II, αξιοποιώντας ειδική προγραμματιστική διεπαφή που αναπτύχθηκε για αυτόν το σκοπό. Πάντως, αποτελεί δέσμευση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ότι καμία επιχείρηση ανεξαρτήτως μεγέθους, πλήθους εργαζομένων και κλάδου δραστηριότητας και κανένας εργαζόμενος δεν θα εξαιρεθεί από την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας. Η επέκταση αυτού του μέτρου θα ξεκινήσει από κλάδους όπως οι εταιρίες security, οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι ΔΕΚΟ και η βιομηχανία. Στόχος είναι επίσης την επόμενη τουριστική σεζόν (2023) να εφαρμοστεί και στον τουρισμό.
5. Τι θα γίνει με την τηλεργασία και τους εργαζόμενους εκτός έδρας;
Παραμένει ο έλεγχος με βάση την προδήλωση του ωραρίου εργασίας. Επί του παρόντος δεν θα υπάρχει δυνατότητα να «χτυπά» κάποιος κάρτα εξ αποστάσεως, γνωστοποιώντας πχ από το σπίτι ή από όποιο άλλο σημείο εργάζεται τις ώρες έναρξης και λήξης της εργασίας. Η δυνατότητα αυτή θα υπάρξει σε αμέσως επόμενη φάση, καθώς προβλέπεται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο θα ορίζει πώς θα ελέγχονται τα δεδομένα των επικοινωνιών μεταξύ του εργοδότη και του τηλεργαζομένου.
6. Πώς θα λειτουργεί στην πράξη η ψηφιακή κάρτα;
Κατά την προσέλευση / αποχώρηση στην εργασία ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα δηλώνοντας την έναρξη / λήξη του ωραρίου. Ο προγραμματισμός της εργασίας και οι πληροφορίες για τις πραγματικές ώρες έναρξης – λήξης της εργασίας θα εισάγονται ψηφιακά πλέον στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ II και θα είναι διαθέσιμες στους εργαζόμενους μέσω της εφαρμογής myErgani mobile app, καθώς και μέσα από το myErgani web portal (https://myErgani.gov.gr).
Η κάρτα μπορεί να είναι είτε σε φυσική μορφή, όπως οι κάρτες που χρησιμοποιούν σήμερα πολλές επιχειρήσεις για την καταγραφή των ωρών εργασίας ή ψηφιακή εφαρμογή (application) στο κινητό τηλέφωνο του εργαζόμενου που θα παράγει έναν κωδικό QR code τον οποίο θα «σκανάρει» η αντίστοιχη ψηφιακή εφαρμογή της επιχείρησης. Πρόκειται ακριβώς για την διαδικασία που εφαρμόστηκε για το «σκανάρισμα» των πιστοποιητικών νόσησης, εμβολιασμού κλπ. Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν συστήματα ωρομέτρησης θα διαβιβάζουν μαζικά στο ΕΡΓΑΝΗ II τις πληροφορίες έναρξης - λήξης για κάθε εργαζόμενο. Για τις υπόλοιπες η πληροφορία θα διαβιβάζεται αυτόματα μέσω του application.
7. Ποια είναι διαφορά σε σχέση με τα συστήματα ωρομέτρησης και τις κάρτες που χρησιμοποιούν σήμερα πολλές επιχειρήσεις.
Η μεταρρύθμιση που αποτελεί και το σημείο - κλειδί για την τήρηση του ωραρίου εργασίας είναι η απευθείας, σε πραγματικό χρόνο σύνδεση με το ΕΡΓΑΝΗ II. Έτσι, η απασχόληση δεν θα καταγράφεται απλώς στο σύστημα του εργοδότη, αλλά ταυτοχρόνως και στο σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, στο ΕΡΓΑΝΗ II, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να γίνει επέμβαση και αλλοίωση των δεδομένων από κάποια πλευρά.
8. Ποιο θα είναι το όφελος για τους εργαζόμενους;
Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας είναι η καλύτερη εγγύηση για τον σεβασμό του ωραρίου και την πληρωμή των υπερωριών των εργαζομένων. Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας τόσο για την καταγραφή των ωρών εργασίας όσο και για τον έλεγχο από τις αρμόδιες Αρχές αποτελούν εχέγγυα για διαφανείς και αντικειμενικούς ελέγχους, που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα, το ωράριο, το εισόδημα και τον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων. Το νέο σύστημα αποτελεί επίσης εγγύηση για την απόδειξη του χρόνου απασχόλησής τους ενώπιον των Δικαστηρίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας ήταν πάγιο αίτημα της ΓΣΕΕ.
9. Ποιο το όφελος του ΕΡΓΑΝΗ II και της Ψηφιακής Κάρτας για τις επιχειρήσεις;
Η αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία εκτός από τους εργαζόμενους πλήττει και τις επιχειρήσεις που σέβονται τη νομοθεσία, οι οποίες αντιμετωπίζουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό εκείνων που παραβιάζουν τη νομοθεσία.
Η τήρηση του ωραρίου, η πληρωμή των υπερωριών, η αντιμετώπιση της μαύρης εργασίας αποτελούν παράγοντες αποκατάστασης συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά ενώ διασφαλίζουν παράλληλα τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος και του προϋπολογισμού. Η υλοποίηση του ΕΡΓΑΝΗ II μειώνει επίσης (σε σχέση με το ΕΡΓΑΝΗ I) το γραφειοκρατικό βάρος για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες λογιστές καθώς η τεχνολογία έχει προχωρήσει και αξιοποιούνται όλες οι νέες δυνατότητες.
